Posible al da enpresa demokratikoagoak eratzea?

Enpresen DNAn irabazi asmoa dago, irabazi beharra eta beti aurrean egon beharra dago. Baina kontraesan baten ere bizi dira enpresak erakunde gisa, erakunde ekonomiko bat izateaz gain erakunde sozialak ere badira. Pertsonek eta hauek eragiten dituzten interakzio sozialek enpresen etorkizuna baldintzatzen dute gaur egungo ezagutzaren gizartean.

Daniel Innerarityren iritsiz ezagutzaren gizartea baliabide materialengatik baino ezagutzarekin, zentsu zabalenean harturik, zer ikusia duten,  trebetasun eta abileziengatik lehiatzen duen gizartea da, eta hor pertsonen arteko interakzioan sortzen den ezagutzak balioa hartzen du.

Beraz, erakundeak interakzio sozialean modu positiboan eragiteko mekanismoak eratu beharrean aurkitzen dira aurrera egin nahi baldin badute. Demokrazia eta guztion parte hartzea inoiz baino beharrezkoagoak bihurtzen dira ezagutzaren gizartean baldintza onenetan lehiatu ahal izateko. Kultura aldaketa beharrezkoa da, enpresa demokratikoagoak eta jasangarriagoak eratu ahal izateko.

 

Kapital soziala eta berrikuntza soziala

Kapital soziala berrikuntza sozialerako humusa da. Gizarte baten dagoen kapital soziala konfiantza mailarekin neurtu dezaket, adibidez politika mailan politikoekiko konfiantza mailan edo baita arauen azterketekin. 

Putnamek bi kapital sozial mota bereizten ditu: loturako kapitala eta zubi kapitala. Lehena pertsona bere antzeko beste pertsona batzurekin sozializatzen denean sortzen da, adin, erlijio edota arraza berdinekoekin. Baina herrialde baten, estatu baten bakean bizitzeko beste era bateko kapitala sortu behar da, zubi kapitala deiturikoa. Zubi lana egiten duen kapitala, kultura ezberdineko edota erlijio ezberdinen arteko pertsonen arteko erlazioa dagoenean sortzen dena da. Kapital mota biak dituen gizarteak kapital sozial aberatsa izango du, bien arteko erlazioa aberasten doan neurrian.

Gure gizartean, Euskal Herrian, kapital soziala ahulduz joan dela esango nuke. Gure komunitatean, gure enpresetan, norberaren kapital soziala nola dago?

Nolakoa da gure gizartea?

Gizartea konplexua da gurea, kontsumoko gizartea deitzen diote batzuk, gizarte post-materialista ere deitzen diote beste batzuk, gizarte postindustriala edota gizarte likidoa. Hainbat deitura baina ezaugarri komun batekin, informazioaren abiadurak denbora eta espazioaren kontzeptuetan ekarri duen aldaketa. Guztiak konplexutasun estruktural bat dakar berarekin.

Merkatuaren logikak bizitza sozialean aldaketak ekarri ditu, arrazionalitate emozionalak arrazionalitate ekonomikoa gainditu du, barne eraginak aurreko erabaki funtzionalak alde batera utzi ditu. Identitate indibidualaren bilaketa bihurtu da gaurko gizartearen ikono nagusi. Indibidualizazioak ideia eta kontzeptuak pertsonalizatzera eraman gaitu. Alderdi politikoek ideiak saltzen dizkigute gure botoa erosteko asmoz.

Giza sarea lehen komunitatearen ardura zena orain estatuaren ardura bilakatu da. Kapital sozial komunitarioa murriztu da eta aldi berean erakundeak noraezean aurkitzen dira.

Gizakiak bere interakzioan sortzen dituen ereduak instituzionalizatzen doaz arauetan kristalizatuz baina hain azkar ematen dira aldaketak, balore bihurtzera ez direla iristen. Balore krisi etengabean gaude.